Сложные слова /11 — 15 октября/ (Школа)

План на бумаге
Чертил инженер.
Место под стройку
Отвёл землемер.
Каменщик ровные
Стены сложил.

Кровельщик шифером
Крышу покрыл.
Рамы оконные
Сделал столяр.
Стены и двери
Покрасил маляр.
Плотник паркетом
Полы настелил.
Слесарь горячую
Воду пустил.

Continue reading »

Рассеянный волшебник

Жил на свете один учёный, настоящий добрый волшебник, по имени Иван Иванович Сидоров. Он был такой прекрасный инженер, что легко и быстро строил машины: огромные, как дворцы, и маленькие, как часики. Эти машины у него и двор аккуратно мели, и мух выгоняли, и писали, и рассказывали, и кофе мололи. А любимая его машинка была величиной с кошку, бегала за хозяином по аллеям, как собака, а разговаривала, как человек.

Уйдёт Иван Иванович из дому, а машинка и на телефонные звонки отвечает, и обед готовит, и двери открывает.
Иван Иванович был хороший человек, но очень рассеянный. То выйдет на улицу в двух шляпах разом, то забудет, что у него заседание. Машинка ему очень помогала: когда нужно — напомнит, когда нужно — поправит.

В некоторых словах русского языка пишутся двойные согласные. Например: Анна, группа, класс, аллея, ванна, касса, пассажир, бассейн, компресс. При переносе слов двой ные согласные разделяются: кас-са, груп-па, жуж-жит.
Запомни: длинный, но длина.

Вставь пропущенные согласные.
Класс, рассказ, шоссе, аллея, расстояние, группа, коллекция, русский, суббота, килограмм, Россия, весенний, длинный, каса, осениий.

Раздели слова с двойными согласными для переноса.
язык,  каша, тетрадь, металл.

Русский, манная, аккуратная,  рассказать, поддержать, жужжит, рассказ, Анна.

Выбери 3 слова и составь предложения.

Анна сидела на падушке.

Манная каша очень вкусная.

Оля была аккуратной девочкой.

Домашнее задание. Рабочая тетрадь.

стр. 8 упр. 15

стр. 9 упр. 17

Մայրամուտ․ Համո Սահյան

Սարն առել վրան ծիրանի մի քող,

Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում,
Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում:
Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում,
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի,թե ուր է տանում:
Քարափի վրա շողում է անվերջ
Ոսկե բոցի պես թևը ծիծառի…
Կանգ առ, հողագունդ, քո պտույտի մեջ
Թող մայրամուտը մի քիչ երկարի:
Առաջադրանքներ
1. Ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը՝ առանձնացնելով և վերլուծելով փոխաբերությունները։

Սարն առել վրան ծիրանի մի քող (շղարշ),

Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում (անտառը ամուր գրկել, բաց չի թողնում):
Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում (Ժայռի ստվերը նմանեցվել է ջուր խմող մարդու),
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել (քամին ամպիկի մի կտոր քշելով տանում է),  
Ինքն էլ չգիտի, թե ուր է տանում:
Կանգ առ, հողագունդ (Երկիր մոլորակ), քո պտույտի մեջ
Թող մայրամուտը մի քիչ երկարի:
2.Կարդա՛ ու բացատրիր ընդգծված տողերը: Ինչպե՞ս ես հասկանում…

Սարն առել վրան ծիրանի մի քող

Արևի ծիրանագույն շողքերը ընկել են սարի վրա։  

Ժայռի ստվերը գետափին չոքել,
Վիզը երկարել ու ջուր է խմում
Ժայռի ստվերը ընկել է այնպես, կարծես թե ջուր համտեսի։ 
Հովն ամպի թևից մի փետուր պոկել,
Ինքն էլ չգիտի, թե ուր է տանում:
Քամին ամպի մի կտոր քշելով տանում է։
3. Առանձնացրո՛ւ քեզ ամենից շատ դուր եկած տեսարանը և բացատրի՛ր։
Ննջում է կարծես ծաղկե անկողնում,
Անտառն արևի բեկբեկուն մի շող
Ծոցի մեջ պահել ու բաց չի թողնում:
 Ինձ ամենից շատ դուր է եկել այս տեսարանը, քանի որ այն շատ գեղեցիկ ու պատկերավոր է նկարագրված։
4. Ի՞նչ գույն ունի մայրամուտը այս բանաստեղծության մեջ:
Իմ կարծխքիով մայրամուտն այս բանաստեղծության մեջ ոսկեգույն ու ծիրանագույն է։
5. Դիտարկի՛ր մայրամուտը և ֆոտոխցիկի օգնությամբ ներկայացրու մայրամուտի տարբեր պահեր:
The Black Duck On Sunset
6. Քո տեսած մայրամուտը ինչո՞վ է նման այս բանաստեղծության մեջ ներկայացված մայրամուտին:
Նրանք երկուսն էլ վառ դեղնաոսկեգույն և կրակագույն են։  
7. Ստուգաբանական բառարանից օգտվելով, գտի՛ր <<մայր>> բառի ստուգաբանությունը և փորձի՛ր բացատրի՛ր <<մայրամուտ>> բառի ծագումը։
Ըստ ստուգաբանական բառարանի․
մայր III — “մթություն, խավար” (մայր մտնել, մայր դառնալ), մթնել, աղոտանալ, մարել, խավարել
մայրամուտ նշանակում է մթնել, խավարել

Հայկ և Բել ավանդավեպը

«Հայկ և Բել»-ը առասպելական ավանդավեպ է. ստեղծվել է հնագույն ժամանակներում, պահպանվել է Մովսես Խորենացու (V դար) պատմություններում:
 
«Հայկ և Բել» ավանդավեպի հիմքում լույսն ու գարունը խորհրդանշող աստվածային աղեղնավորի` հայ ցեղի նախնի Հայկի պայքարն է ընդդեմ խավարն ու ձմեռը մարմնավորող բռնակալի`  Ասորեստանի թագավոր Բելի հետ:
Այս առասպելը իմաստը իրենց անկախությունն ու երկիրը պաշտպանող հայերի մղած կռիվներն են Ասորեստանի դեմ, որոնք եղել են իրականություն: Ըստ Մովսես Խորենացու՝ Հայկը գանգրահեր, զվարթ աչքերով, խելացի ,քաջ դյուցազն էր: Նա, չցանկանալով ենթարկվել   Ասորեստանի տիրակալ տիտանյան Բելին, իր տոհմով գալիս է Արարադի երկիրը/Արարատի/, ապա անցնում Հարք գավառ, հիմնում իր անունով բնակավայր՝ Հայկաշենը, և բնակվում այնտեղ: Փառասեր Բելը որդիներից մեկի գլխավորությամբ մարդիկ է ուղարկում Հայկի մոտ՝ առաջարկելով հնազանդություն և խաղաղություն, սակայն Հայկը մերժում է: Բելը որոշում է ուժով իրեն ենթարկել նրան և մեծ զորքով հարձակվում է: 
Կադմոս թոռանից տեղեկանալով թշնամու հարձակման մասին՝ Հայկը որդիներով ու թոռներով ընդառաջ է գնում Բելի բանակին և Վանա լճի ափին կռվի բռնվում: Կռվի ժամանակ, ճանաչելով Բելին, Հայկը երեքթևյան նետով հարվածում է նրա կրծքին, որը, դուրս գալով Բելի թիկունքից, խրվում է գետնի մեջ: Բելն անշնչացած ընկնում է, իսկ ջախջախված բաբելական բանակը փախուստի է դիմում: Ի պատիվ Հայկի հաղթանակի՝ հայկական Նոր տարին՝ տարեսկիզբը, համարվել է օգոստոսի 11-ը, երբ սկսվել էր կռիվը: Այնուհետև Հայկական օրացույցը կոչվել է Բուն Հայկա թվական, որտեղ ամիսների անունները կոչվել են Հայկի 12 ուստրերի և դուստրերի անուններով: Հայկը ճակատամարտի տեղում կառուցել է Հայք ամրոց-կառույցը, որի անունով շրջակա գավառը կոչվել է Հայոց ձոր, իսկ այն բլուրը, որտեղ սպանվել է Բելը՝ Գերեզմանք:
Հայկի սերունդը նրա անունով կոչվել է Հայկազունք,   իսկ երկիրը՝ Հայք, Հայոց աշխարհ, Հայոց տուն, Հայաստան: Ըստ ավանդավեպի՝ Հայկը հայ ժողովրդի  նախնին է և ռազմի գերագույն աստվածը: 
աղբյուր՝ www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1363

Հայկ Նահապետի բնութագիրը

Ըստ Մովսես Խորենացու՝ Հայկը գանգրահեր, զվարթ աչքերով, խելացի, քաջ դյուցազն էր։ Նա հայ ցեղի նախնին է, որի անունով էլ Հայասանը կոչվել է Մեծ Հայք կամ Հայաստան։ Հայկ Նահապետը լույսն ու գարունը խորհրդանշող աստվածային աղեղնավոր էր։ Ըստ ավանդավեպի՝ Հայկը հայ ժողովրդի  նախնին է և ռազմի գերագույն աստվածը: 

Բելի բնութագիրը

Բելը փառասեր, բայց վախկոտ անձնավորություն էր։ Ասորեստանի տիրակալ տիտանյան Բելը Բաբելոնի թագավորն էր, ով ժամանակի ընթացքում գրավել է նաև Ասորեստանը։ Նա մարմնավորում էր  խավարն ու ձմեռը։ 

 

Հյուսիսային Ամերիկա․ առաջադրանք

րացնել բաց թողնված բառերը՝

Հյուսիսային Ամերիկան մեծությամբ երյորդ մայրցամաքն է: Այնտեղ կա 3 խոշոր պետություն՝ ԱՄՆ, Կանադա, մեքսիկա:

Այս խոշոր մայրցամաքում ավելի քան 20 երկիր կա։ Ամենամեծ պետությունը Կանադա է: Ամենամեծ քաղաքը Մեխիկոն է: Ամենաբարձր լեռնագագաթը Մաք Քինլին է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների Ալյասկա նահանգում: Այս մայրցամաքի ամենամեծ լիճը Վերին լիճն է, գտնվում է Միացյալ Նահանգների և Կանադայի միջև, իսկ ամենամեծ անապատը Մեծ ավազանն է , որը գտնվում է Միացյալ Նահանգներում: Ամենաերկար գետը Միսիսիպի  է, որն ունի 6019 կիլոմետր երկարություն: Ամենամեծ Մեծ ավազանն կղզին  է:

Հարավային Ամերիկա․ առաջադրանք

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Հարավային Ամերիկայում, որ ձևով նման է եռանկյան, ընդամենը 12 անկախ երկիր կա, նաև Գվինա, որը պատկանում է Ֆրանսիային:

Հարավային Ամերիկայում կան անապատներ, բարձրաբերձ լեռներ, իսկ Վենասուելայում` Հուրոն գոտի վրա գտնվում է աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը` Անխել ջրվեժը , որն ունի ջրվեժը (1054 մ) մետր բարձրություն: Մայրցամաքի ամենամեծ պետությունը Բռազիլիա է։ Հարավային Ամերիկայի ամենաբարձր լեռը Ակոնկագուան է,  6.960 մետր բարձրությամբ, որը գտնվում է Արգենտինայում: Արգենտինայում է գտնվում նաև մայրցամաքի ամենամեծ անապատը՝ ։ Ամենաերկար գետը Ամոզոնն է, որը հիմնականում հոսում է Բրազիլիայի տարածքով, ընդհանուր երկարությունը կազմում է  կիլոմետր 6.440։Ամազոնում են գտնվում ձկները և հսկա կռոկոլդիրներ։