Անբողջ 5-որդ դասարանի ընթացքում հայրենագիտությւոնից ես ունեմ 42 նյութ։

Երրորդ ուսումնական շրջանի հաշվետություն հայրենագիտությունից
Երրորդ ուսումնկան շրջանի ընթացքում հայրենագիտությւոնից ես ունեմ 20 նյութ։

Առաջին ուսումնական շրջանի հաշվետություն հայրենագիտությունից

1. Որո՞նք են ՀՀ հարևան երկրները` հյուսիսից, հարավից, արևմուտքից, արևելքից, հարավ արևմուտքից, հարավ արևելքից։
Արևմուտքից մեզ հարևան է Թուրքիան, հարավից Իրանը, հարավից և արևելքից հարևան է Ադրբեջանը, իսկ Վրաստանը Հյուսիսիսց։

Այս ուսումնական շրջանում հարյենագիտությունից իրականացնել եմ հետևյալ նախագծերը՛ Իմ գյումրին, Երևանի տեսարժան վայրեր և Զատիկը իմ ընտանիքում։ Ուսումնասիրել եմ հետևյալ թեմաները՛ Գեղարքունիքի մարզ, Գեղարքունիքի մարզի տեսարժան վայրեր, Վայո ձոր, Վայոձ ձորի տեսարժան վայրեր, Սյունիքի մարզ, Սյունիքի տեսարժան վայրեր, Շիրակի մարզի տեսարժան վայրեր, Ծաղկազարդ, Սուրբ Հարության տոն, Տավուշի մարզ և Երևան։ Այս կիսամյակի ընթացքում մենք կատարել ենք հետևյալ ճամփորդությունը՛ Ճամփորդություն դեպի Խոր Վիրապ։

Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոնը կոչվում է նաև Զատիկ, որը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից և վերադարձ առ Աստված: Զատիկը Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցու 5 տաղավար տոներից մեկն է: Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից և մահից հետո` երեկոյան, բարեպաշտ մարդիկ Նրա մարմինը իջեցրին խաչից և դրեցին վիմափոր գերեզմանի մեջ՝ փակելով մեծ քարով: Երեք օր հետո` կիրակի առավոտյան, յուղաբեր կանայք` Մարիամ Մագդաղենացին, Հակոբի մայր Մարիամը և Սողոմեն, գնացին գերեզման՝ անուշաբույր յուղերով օծելու Քրիստոսի մարմինը, սակայն զարմանքով տեսան, որ քարայրի մուտքի քարը հեռացված է, իսկ գերեզմանը` թափուր: Մինչ նրանք տարակուսում էին, երևացին երկու հրեշտակ և ասացին. «Ինչո՞ւ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ Հարություն առավ» (Ղուկ. 24:5-6): Հարության լուրը կանայք ավետեցին առաքյալներին, որից հետո Հիսուսը երևաց նրանց: Քրիստոսի Հարությունը դարձավ քրիստոնեական վարդապետության և հավատի հիմքը: «… եթե Քրիստոս Հարություն չի առել, իզուր է մեր քարոզությունը, իզուր է և ձեր հավատը» (Ա Կորնթ. 15:13-14): Ս. Հարության տոնի նախընթաց երեկոյան եկեղեցիներում մատուցվում է Ճրագալույցի Ս. Պատարագ, որով սկսվում են զատկական տոնակատարությունները: Առավոտյան եկեղեցիներում կատարվում է ժամերգություն, Անդաստանի արարողություն, ապա մատուցվում տոնական Ս. Պատարագ: Ս. Հարության տոնին հավատացյալները միմյանց ողջունում են «Քրիստոս Յարեաւ ի մեռելոց» ավետիսով, պատասխանում՝ «Օրհնեալ է Յարութիւնն Քրիստոսի»: Զատկի տոնին հավատացյալները ձու են ներկում: Ներկված ձուն համարվում է Հարության և նոր կյանքի խորհրդանիշ: Կարմիր գույնը խորհրդանշում է խաչյալ Հիսուսի կենդանարար արյունը, որ թափվեց մարդկության փրկության համար: Ըստ Ս. Գրիգոր Տաթևացու՝ «Միայն Զատկին ենք ձու ներկում, որովհետև ձուն օրինակ է աշխարհի», և ինչպես իմաստուններն են ասում. «Դրսի կեղևը նման է երկնքին, թաղանթը՝ օդին, սպիտակուցը՝ ջրին, դեղնուցն էլ երկիրն է: Իսկ կարմիր գույնը խորհրդանշում է Քրիստոսի արյունը: Եվ մենք կարմիր ձուն մեր ձեռքերի մեջ առնելով` հռչակում ենք մեր փրկությունը»: Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոնը Հայ Եկեղեցին նշում է հիսուն օր շարունակ՝ մինչև Հոգեգալստյան տոն (Պենտեկոստե): Այս ընթացքը կոչվում է Հինանց շրջան կամ Հինունք, որը ծագում է «հիսունք» բառից:

Շաբաթ օրը՝ մարտի 18-ին, ժամը՝ 10:00-ին, հինգերորդ դասարանի երեխաներով, ընկեր Արմինեի և ընկեր Անի ղեկավարությամբ, ճամփորդություն կատարեցինք դեպի Խոր Վիրապ, որը գտնվում ՝ Արարատի մարզում։ Բոլորս հանդիպեցինք Մայր դպրոցի կայանատեղիում և երթուղայինով շարժվեցինք դեպի Խոր Վիրապ։ Ճանապարհին ընկերներիս հետ զրուցելով և խաղեր խաղերով  մոտ 40 րոպեից տեղ հասանք։ Ոտքով քայլեցինք դեպի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի։ Քանի որ Խոր Վիրապի տարածքում շատ օտարերկրյա զբոսաշրջիկներ կային, որոշեցինք նախաճաշել և մի քիչ հանգստանալ, նախքան ներս մտնելը։ Խոր Վիրապ իջնելուց առաջ ընկեր Արմինեն մեզ մանրակրկիտ բացատրեց այն բոլոր կանոնները, որոնց պետք է հետևեինք։ Մենք ներս մտանք և շարքով սպասեցինք մեր հերթին։ Ամեն մեկս անհամբեր սպասում էինք մեր հերթին, թեև մի քիչ անհանգիստ էինք, թե ինչպես էինք իջելու այնտեղ։ Երբ իմ հերթը հասավ, սանդուղքի բազրիքներից բռնած, զգուշորեն ցած իջա և հետաքրքրությամբ սկսեցի նայել շուրջս, որպեսզի պատկերացնեմ, թե ինչ պայմաններում է անցկացրել Գրիգոր Լուսավորիչն իր կյանքի 13  տարին, որը անց է կացրել բանտարկության մեջ։ Ինձ տպավորեց իմ դասընկեր Դավիթի անվախությունն ու հանդարտությունը, ով շատ արագ ու առանց վախենալու իջավ ներքև՝ ի տարբերություն մյուս ընկերներիս 🙂 🙂 🙂 Հետո իջանք Խոր Վիրապի ավելի փոքր փոսը, որը ավելի հեշտ էր իջնել։ Դրանից հետո բոլորովս բարձրացանք մոտակայքում գտնվող բլուրը, որտեղից ծածանվում էր Հայաստանի եռագույն դրոշը։ Այստեղից գեղեցիկ տեսարան էր բացվում։ Դրանից հետո էլ նստեցինք երթուղին և գնացինք դեպի Դվին քաղաքի ավերակները, որտեղ տեսանք ամրոցի ավիրակները, որոնց վրա պետք է վերականգնողական աշխատանքներ իրականացնեին։ Այստեղ նույնպես հանգստացանք, ընդմիջում արեցինք և վերադարձանք Երևան։ Այսքանը այս ճամփորդության մասին։ 🙂 🙂 🙂

Շնորհակալություն ընկեր Արմինեին և ընկեր Անիին հաճելի ճամփորդություն կազմակերպելու և տպավորիչ օր պարգևելու համար։ 🙂 🙂 🙂

Ֆոտոշարք՛

Զինանշանը հաստատվել է 2001 թվականին։ Զինանշանի վրայի պատկերներն ունեն հետևյալ նշանակություն.

• Հովազը, որը պատկերված է և զինանշանի և դրոշի վրա բագրատունիների խորհրդանիշն է։ Վերջիններս եղել են Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Շիրակ գավառում, որի անունից ել առաջացել է Շիրակի մարզի անվանումը։
• Կամարը, Արագած սարը և եկեղեցին արտահայտում են Գյումրի քաղաքին բնորոշ բնությունը և ճարտարապետությունը։
• Լուսավորիչի կանթեղ։ Ըստ լեգենդի Լուսավորիչի կանթեղն այրվում է Արագածի գագաթների միջև։
• Ուղղալարը խորհրդանշում է արհեստը և ճշտապահությունը։
• Ցորենի հասկերը խորհրդանշում են լիությունը։
• Գիրքն ու քնարը հանդիսանում են կրթության ու գիտության, արվեստի ու մշակույթի խորհրդանիշներ։

Իսկ քաղաքի դրոշը ավագանու կողմից հաստատվել է 2011 թվականին։ Այն սպիտակ գույնի է՝ ոսկեզօծ երիզով։ Դրոշի կենտրոնում գտնվում է կարմիր խաչը՝ հովազի ոսկեգույն պատկերով։ Դրոշի լայնության և երկարության չափերի հարաբերությունը է 1:2-ի։ Դրոշի վրայի պատկերներն ունեն հետևյալ նշանակությունը.

• Սպիտակ գույնը խորհրդանշում է խաղաղ ապրելու կամքը,
• Կարմիր խաչը ժողովրդի մշտատևման և քրիստոնեական հավատքի խորհրդանիշ է։
• Բագրատունյաց զինանշանը հանդիսացող ոսկեգույն հովազը խորհրդանշում է Հայաստանի անկախությունն ու պետականությունը։